Coğrafi
Verileri
Konum:
Orta Doğu, Akdeniz kıyısında, Lübnan ile Türkiye
arasında yer alır.Coğrafi konumu: 35
00 Kuzey enlemi, 38 00 Doğu boylamıHaritadaki
konumu: Orta DoğuYüzölçümü:
185,180 km²Sınırları:
toplam: 2,253 kmsınır komşuları:
Irak 605 km, İsrail 76 km, Ürdün 375 km, Lübnan 375 km, Türkiye
822 kmSahil şeridi:
193 kmİklimi: Çoğunlukla
çöl iklimi.Arazi yapısı: Başlıca
olarak bozkır ve çöl platoları, dar kıyı ovaları, batıda
dağlar yer alır.Deniz seviyesinden
yüksekliği: en alçak noktası: Tiberias
Gölü -200 m
en yüksek noktası: Hermon Dağı 2,814 mDoğal kaynakları: petrol, fosfat, krom, manganez, asfalt, demir, kaya tuzu, mermer, alçıtaşı, hidro enerjiArazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %24.8 daimi ekinler: %4.47 (2005 verileri)Sulanan arazi: 13,330 km² (2003 verileri)Doğal afetler: Toz fırtınaları, kum fırtınaları
en yüksek noktası: Hermon Dağı 2,814 mDoğal kaynakları: petrol, fosfat, krom, manganez, asfalt, demir, kaya tuzu, mermer, alçıtaşı, hidro enerjiArazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %24.8 daimi ekinler: %4.47 (2005 verileri)Sulanan arazi: 13,330 km² (2003 verileri)Doğal afetler: Toz fırtınaları, kum fırtınaları
Nüfus
Bilgileri
Nüfus:
20,178,485 (Temmuz 2009 verileri)Nüfus
artış oranı: %2.3 (2006 verileri)Bebek
ölüm oranı: 28.61 ölüm/1,000 doğan
bebek (2006 tahmini)Ortalama hayat süresi:
toplam nüfus: 70.32 yıl
erkeklerde: 69.01 yıl
kadınlarda: 71.7 yıl (2006 verileri)Ortalama çocuk sayısı: 3.4 çocuk/1 kadın (2006 tahmini)HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.01 (2001 verileri)Ulus: SuriyeliNüfusun etnik dağılımı: Arap %90.3, Kürt, Ermeni, diğer %9.7Din: Sünni Müslümanlar %74, Alevi, Şii ve diğer Müslüman mezhepler %16, Hıristiyan %10, MuseviDiller: Arapça (resmi); Kürtçe, Ermenice, diğerOkur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler
toplam nüfusta: %76.9
erkekler: %89.7
kadınlar: %64 (2003 verileri)
erkeklerde: 69.01 yıl
kadınlarda: 71.7 yıl (2006 verileri)Ortalama çocuk sayısı: 3.4 çocuk/1 kadın (2006 tahmini)HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.01 (2001 verileri)Ulus: SuriyeliNüfusun etnik dağılımı: Arap %90.3, Kürt, Ermeni, diğer %9.7Din: Sünni Müslümanlar %74, Alevi, Şii ve diğer Müslüman mezhepler %16, Hıristiyan %10, MuseviDiller: Arapça (resmi); Kürtçe, Ermenice, diğerOkur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler
toplam nüfusta: %76.9
erkekler: %89.7
kadınlar: %64 (2003 verileri)
Yönetimi
Ülke
adı: Resmi tam adı: Suriye Arap
Cumhuriyeti kısa şekli : Suriye
Yerel tam adı: Al Jumhuriyah al Arabiyah as Suriyah
yerel kısa şekli: SuriyahYönetim biçimi: Çok Partili Başkanlık Tipi CumhuriyetBaşkent: Şam (Damascus)İdari bölümler: 14 bölge; Al Hasakah, Al Ladhiqiyah, Al Qunaytirah, Ar Raqqah, As Suwayda', Dar'a, Dayr az Zawr, Dimashq, Halab, Hamah, Hims, Idlib, Rif Dimashq, TartusBağımsızlık günü: 17 Nisan 1946Milli bayram: Bağımsızlık günü, 17 Nisan (1946)Anayasa: 13 Mart 1973Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ABEDA, AFESD (Arap Ülkeleri Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Fonu), AL, AMF (Arap Ülkeleri Para Fonu), CAEU (Arap Ülkeleri Ekonomik Anlaşmalar Konseyi), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), ESCWA (Birleşmiş Milletler Batı Asya Ekonomik ve Sosyal Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-24, G-77, IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICC (Milletlerarası Ticaret Odası), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IDB (İslam Kalkınma Bankası), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), IHO (Uluslararası Hidrografi Örgütü), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), NAM, OAPEC (Arap Petrol İhracatçısı Ülkeler Örgütü), OIC (İslam Konferansı Örgütü), UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UNRWA (BM Filistin Mültecileri Yardım Komisyonu), UPU (Dünya Posta Birliği), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü)
Yerel tam adı: Al Jumhuriyah al Arabiyah as Suriyah
yerel kısa şekli: SuriyahYönetim biçimi: Çok Partili Başkanlık Tipi CumhuriyetBaşkent: Şam (Damascus)İdari bölümler: 14 bölge; Al Hasakah, Al Ladhiqiyah, Al Qunaytirah, Ar Raqqah, As Suwayda', Dar'a, Dayr az Zawr, Dimashq, Halab, Hamah, Hims, Idlib, Rif Dimashq, TartusBağımsızlık günü: 17 Nisan 1946Milli bayram: Bağımsızlık günü, 17 Nisan (1946)Anayasa: 13 Mart 1973Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ABEDA, AFESD (Arap Ülkeleri Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Fonu), AL, AMF (Arap Ülkeleri Para Fonu), CAEU (Arap Ülkeleri Ekonomik Anlaşmalar Konseyi), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), ESCWA (Birleşmiş Milletler Batı Asya Ekonomik ve Sosyal Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-24, G-77, IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICC (Milletlerarası Ticaret Odası), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IDB (İslam Kalkınma Bankası), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), IHO (Uluslararası Hidrografi Örgütü), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), NAM, OAPEC (Arap Petrol İhracatçısı Ülkeler Örgütü), OIC (İslam Konferansı Örgütü), UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UNRWA (BM Filistin Mültecileri Yardım Komisyonu), UPU (Dünya Posta Birliği), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü)
Ekonomik
Göstergeler
GSYİH:
Satınalma Gücü paritesi - 75.1 milyar $ (2006
verileri)GSYİH - reel büyüme oranı:
%2.9 (2006 verileri)GSYİH - sektörel
bileşim: tarım: %25.5
endüstri: %22.1
hizmet: %52.4 (2006)Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %7 (2006 verileri)İş gücü: 5.505 milyon (2006 verileri)İşsizlik oranı: %8 (2005 verileri)Endüstri: petrol, tekstil, gıda maddeleri, meşrubat, tütün, fosfat madenciliğiElektrik üretimi: 29.64 milyar kWh (2004)Elektrik tüketimi: 27.57 milyar kWh (2004)Elektrik ihracatı: 0.2 kWh (2004)Elektrik ithalatı: 0 kWh (2004)Tarım ürünleri: Buğday, arpa, pamuk, mercimek, nohut, zeytin, şeker pancarı, et, yumurta, kümes hayvanı, sütİhracat: 6.923 milyar $ (2006 verileri)İhracat ürünleri: petrol %65, tekstil %10, sanayi malları %10, meyve ve sebzeler %7, ham pamuk %5, koyun %2, fosfat %1İhracat ortakları: Irak %26.3, İtalya %9.9, Almanya %9.9, Lübnan %9.1, Mısır %5.1, Fransa %4.9, Suudi Arabistan %4.6 (2005)İthalat: 6.634 milyar $ (2006 verileri)İthalat ürünleri: Makine ve parça %23, gıda maddeleri %20, metaller ve metal ürünleri %15, tekstil %10, kimyasallar %10İthalat ortakları: Suudi Arabistan %11.6, Çin %6.1, Mısır %5.9, İtalya %5.8, BAE %5.7, Ukrayna %4.6, Almanya %4.5, İran %4.2 (2005)Dış borç tutarı: 8.355 milyar $ (2006 verileri)Para birimi: Suriye Poundu (SYP)Para birimi kodu: SYP
endüstri: %22.1
hizmet: %52.4 (2006)Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %7 (2006 verileri)İş gücü: 5.505 milyon (2006 verileri)İşsizlik oranı: %8 (2005 verileri)Endüstri: petrol, tekstil, gıda maddeleri, meşrubat, tütün, fosfat madenciliğiElektrik üretimi: 29.64 milyar kWh (2004)Elektrik tüketimi: 27.57 milyar kWh (2004)Elektrik ihracatı: 0.2 kWh (2004)Elektrik ithalatı: 0 kWh (2004)Tarım ürünleri: Buğday, arpa, pamuk, mercimek, nohut, zeytin, şeker pancarı, et, yumurta, kümes hayvanı, sütİhracat: 6.923 milyar $ (2006 verileri)İhracat ürünleri: petrol %65, tekstil %10, sanayi malları %10, meyve ve sebzeler %7, ham pamuk %5, koyun %2, fosfat %1İhracat ortakları: Irak %26.3, İtalya %9.9, Almanya %9.9, Lübnan %9.1, Mısır %5.1, Fransa %4.9, Suudi Arabistan %4.6 (2005)İthalat: 6.634 milyar $ (2006 verileri)İthalat ürünleri: Makine ve parça %23, gıda maddeleri %20, metaller ve metal ürünleri %15, tekstil %10, kimyasallar %10İthalat ortakları: Suudi Arabistan %11.6, Çin %6.1, Mısır %5.9, İtalya %5.8, BAE %5.7, Ukrayna %4.6, Almanya %4.5, İran %4.2 (2005)Dış borç tutarı: 8.355 milyar $ (2006 verileri)Para birimi: Suriye Poundu (SYP)Para birimi kodu: SYP
İletişim
Bilgileri
Kullanılan
telefon hatları: 2.903 milyon (2005)Telefon
kodu: 963Radyo
yayın istasyonları: AM 14, FM 2, kısa
dalga 1 (1998)Radyolar:
4.15 milyon (1997)Televizyon yayını
yapan istasyonlar: 44 (1995)Televizyonlar:
1.05 milyon (1997)Internet kısaltması:
.syInternet servis sağlayıcıları:
1 (2000)Internet kullanıcıları:
1.1 milyon (2005)
Ulaşım
ve Taşımacılık
Demiryolları:
2,711 km (2005)Karayolları:
94,890 km (2004)Su yolları: 900
kmBoru hatları:
ham petrol 1,304 km; petrol ürünleri 515 kmLimanları:
Baniyas, Jablah, Latakia, TartusHava
alanları: 92 (2006 verileri)
Suriye-Türkiye ilişkileri
İlişkilerin tarihçesi
Suriye toprakları ilk defa Türklerin 8. yüzyılda Müslümanlığı kabul etmesinden sonra Türklere evsahipliği yapmıştır. Başkenti Şam'da bulunan Emeviler nüfuzlarını Orta Asya'ya kadar uzattılar. 712-713 yıllarında Göktürklerle Emeviler arasında yapılan savaşları Emeviler kazandılar. Bu tarihten sonra Türkler köle olarak Şam'a
getirildiler. Savaşma yeteneklerinden dolayı Arap ordularında önce
askerlik sonra da giderek kumandanlık görevlerini üstlendiler. Abbasiler zamanında Türkler artık bugünkü Irak ve Suriye topraklarına yaygın bir şekilde yerleşmiş bulunuyorlardı.
Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah 1076 yılında Şam'ı ele geçirdi. Melikşah 1092 yılında ölünce kardeşi Tutuş Şam'ı kendine başkent yaparak Suriye Selçuklu Devleti'ni kurdu. 1095'te Tutuş ölünce oğullarından Rıdvan Halep'te, Dukak ise Şam'da hüküm sürmeğe başladılar. Dukak 1104'te ölünce Töktekin adında bir Türk kumandan Şam'ı ele geçirerek Böriler hanedanını kurdu. Böriler'in Şam'daki egemenliği 1154 yılında gene başka bir Türk hanedanı olan Zengiler'in hükümdarı olan Nureddin Zengi'nin Şam'ı ele geçirmesiyle son buldu. 1174 yılında ise Suriye Selahaddin Eyyubi'nin eline geçti. 1260 yılında Moğollar 1400 yılında da Timur tarafından işgal edilen Suriye sonunda gene bir Türk hanedanı olan Memlüklerin elinde kaldı. 1517 yılında ise Suriye toprakları Osmanlı Devleti'nin eline geçti. Suriye I. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar 400 yıl bir süreyle Osmanlıların egemenliğinde yaşadı. Kısacası Suriye toprakları 20. yüzyıla
varıncaya kadar 8 yüzyıldan fazla bir süreyle Türk hanedanlarının
egemenliği altında yaşamış oldu. O yüzden de Türkler Suriye'de kalıcı
bir iz bıraktılar.
Günümüzdeki ilişkiler
PKK'nın Suriye'deki faaliyetlerine son verilmesi, Fırat ve Dicle'nin sularının paylaşılması konusunda Suriye'yle
yaşanan gerilimlerin azalması, Hatay konusunun önemini kaybetmesi
sayesinde Türkiye-Suriye ilişkileri olumlu bir döneme girmiş
bulunmaktadır. Şu anda Türkiye-Suriye ilişkileri geçmişe oranla oldukça
iyi bir durumda seyretmektedir.2009 yılında iki ülke karşılıklı önemli
anlaşmalar imzalamıştır. Özellikle iki ülke vatandaşlarının vizesiz
seyahat etmeleri Kaynak:http://web.ogm.gov.tr/diger/SuriyeProjesi/Sayfalar/SuriyeHakk%C4%B1ndaGenelBilgiler.aspx
.jpg)
Hiç yorum yok :